Mide kanseri
Mide kanseri nedir? Belirti ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Mide kanseri, midedeki hücrelerin anormal bölünmesinden kaynaklanır. Mide, kaburgaların hemen altında sol tarafta karın boşluğunun yukarı kısmında bulunan kas yapıda bi organdır. Ağız yoluyla alınan besinler yemek borusuyla mideye ulaştırılır. Mideye ulaşan besinler bir süre midede tutulabilir. Daha sonra yıkıma uğrar ve sindirilirler.
Mide, yemek borusunun bağlandığı ve mide kapısı olarak adlandırılan “kardia”, midenin üst kısmı olan “fundus”, midenin gövdesi olan “korpus” ve mideyi ince bağırsağa bağlayan “pilor” kısımları olmak üzere dört bölümden oluşur. Mide kanseri ya da bilinen diğer adıyla gastrik kanser midenin herhangi bir bölümünden köken alabilir. Dünyanın çoğu bölgesinde mide kanserinin en sık görüldüğü yer midenin gövdesidir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nde mide kanserinin en sık başladığı yer mide ile yemek borusunun bağlandığı gastroözofageal bileşkedir.
Mide kanseri yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Çoğunlukla 60’ların sonu ila 80 yaş arasındaki kişilerde görülür.
İçindekiler
Mide Kanseri Türleri Nelerdir?
Mide Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Mide Kanseri Tanısı Nasıldır?
Mide Kanseri Tedavisi Nasıldır?
Mide Kanserini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Mide Kanseri Türleri Nelerdir?
Mide kanseri %95 oranında midenin iç yüzünü örten glandüler hücrelerden orijin alır. Mide kanseri ilerleyerek mide duvarına ve hatta kan veya lenfatik dolaşıma kadar yayılabilir.
Mide kanseri orijin aldığı hücreye göre adlandırılır. Yaygın olarak görülen bazı mide kanserleri aşağıdaki gibidir:
Adenokarsinoma: En yaygın olan mide kanseri tipidir. Mide iç yüzeyini örten glandüler yapıdan tümör oluşur.
Lenfoma: Bağışıklık sisteminde görev alan lenfosit hücrelerinden köken alır.
Sarkoma: Yağ doku, bağ doku, kas dokusu veya kan damarlarından köken alan kanser tipidir.
Metastatik kanser: Meme kanseri, akciğer kanseri veya melanom gibi diğer kanserlerin mideye yayılması sonucu görülen, primer kanser dokusu midede olmayan kanser tipidir.
Karsinoid tümör, küçük hücreli karsinoma ve skuamöz (yassı) hücreli karsinoma gibi diğer mide kanseri tipleri ise daha nadir görülür.
Mide Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Midede hücrelerin kontrolsüz büyümesini ve çoğalmasını tetikleyip kansere yol açan mekanizma tam olarak bilinmemektedir. Ancak mide kanseri riskini arttıran bazı faktörler olduğu saptanmıştır. Bunlardan biri yaygın bir asemptomatik enfeksiyona ve midede ülserlere sebep olabilen H.pylori bakterisidir. Midenin inflamasyonu olarak tanımlanan gastrit, uzun süren bir anemi tipi olan pernisiyöz anemi ve mide yüzeyinden çıkıntılı yapılar olan polipler bu riski arttırmaktadır. Mide kanseri riskini artıran diğer faktörler aşağıda verilmiştir:
Sigara içmek
Fazla kilolu veya obez olmak
Tütsülenmiş ve tuzlu besinleri fazlaca tüketmek
Fazla turşu tüketmek
Düzenli olarak alkol içmek
Ülser dolayısıyla mide operasyonu geçirmek
A kan grubu
Epstein-Barr virüs enfeksiyonu
Bazı genler
Kömür, metal, kereste veya kauçuk endüstrisinde çalışmak
Asbest maruziyeti
Ailede mide kanseri olan biri olması
Familyal Adenomatöz Polipozis (FAP), Herediter Nonpolipozis Kolorektal Kanser (HNPCC)-Lynch Sendromu veya Peutz-Jeghers Sendromu’na sahip olmak
Mide kanseri, midedeki hücrelerin genetik materyal olan DNA’sını değişiklikler olmasıyla başlar. Bu değişiklikler sağlıklı hücreler ölürken kanser hücrelerinin çok hızlı bir şekilde bölünmesini ve yaşamasını sağlar. Zamanla kanser hücreleri birleşerek sağlıklı dokuyu yıkar. Böylelikle vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.
Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir?
En yaygın olarak görülen mide kanseri belirtisi, kilo vermektir. Hasta son 6 ay içerisinde vücut ağırlığının %10 veya daha fazlasını kaybeder. Aşağıdaki belirtiler, mide kanserinin erken belirtileri olarak sayılabilir:
Hazımsızlık
Yemekten sonra şişkinlik hissetmek
Göğüste yanma hissi
Hafif bulantı
İştah kaybı
Tek başına hazımsızlık veya göğüste yanma hissi gibi belirtiler kansere işaret etmez. Ancak şikayetler çok fazlaysa ve birden fazla belirti görülüyorsa mide kanseri risk faktörleri açısından hasta muayene edilir ve bazı testler istenebilir.
Tümör boyutu büyüdükçe şikayetler ciddileşir. Mide kanserinin ilerleyen dönemlerinde aşağıdaki ciddi belirtiler görülebilir:
Mide ağrısı
Dışkıda kan görmek
Kusma
Belirgin sebep olmaksızın kilo kaybı
Yutmada güçlük
Sarımtırak göz akı ve sarımtırak cilt rengi
Midede şişme
Kabızlık veya ishal
Halsizlik ve yorgunluk
Göğüste ağrı
Yukarıda sayılan şikayetler daha ciddi şikayetler olup doktora başvurulmasını gerektirir.
Mide Kanseri Tanısı Nasıldır?
Mide kanserinin tarama testi yoktur. Son 60 yılda da mide kanseri olgularında azalma göze çarpmaktadır. Ancak aile hikayesi olan veya mide kanseri için risk teşkil eden sendromlara sahip kişiler rutin kontrollere gitmelidir. Hastanın tıbbi hikayesi alınır ve fizik muayene ile başlanır.
Doktor gerek gördüğü takdirde aşağıdaki gibi bazı testler isteyebilir:
Tümör Markerları: Kanser belirteçleri olarak bilinen maddelerin kandaki düzeyi (CA-72-4, karsinoembriyonik antijen, CA 19-9)
Endoskopi: İnce ve esnek bir tüple kamera yardımıyla mideye bakılır.
Üst Gastrointestinal Sistem Grafisi: Baryum denen kirecimsi sıvı hastaya içirilerek direkt grafide mide görüntülenir.
Bilgisayarlı Tomografi: X-ray ışınları yardımıyla ayrıntılı görüntüler oluşturan görüntüleme cihazıdır.
Biyopsi: Midenin anormal görünen dokusundan örnek alınarak patolojik olarak incelenir. Kesin tanı biyopsidir ve kanser tipi patoloji sonucu ile belli olur.
Mide Kanseri Tedavisi Nasıldır?
Mide kanseri tedavisini belirleyen en önemli etken mide kanseri evreleridir. Mide kanseri evreleri; tümörün boyutuna, lenf noduna yayılıp yayılmadığına, mide dışındaki bir yere yayılıp yayılmadığına göre belirlenir.
Evre 0: Mide iç yüzeyini örten epitel tabakasında sağlıksız ve kanser hücresine dönüşebilecek potansiyelde olan hücrelerin bulunmasıdır. Cerrahi ile midenin bir kısmı veya tamamı alınarak kür sağlanır. Mide ile beraber midenin yakınındaki, vücudumuzda bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf nodları da çıkarılır.
Evre 1: Bu evrede, midede kanser hücresi vardır ve lenf nodlarına yayılmış olabilir. Evre 0’daki gibi cerrahi ile midenin bir kısmı veya tamamı ile beraber yakın bölgedeki lenf nodları alınır. Cerrahiden önce veya sonra tedaviye kemoterapi veya kemoradyoterapi eklenebilir. Cerrahiden önce yapılarak kanserin boyutunun küçülmesi ve cerrahi ile dahat alınmasını sağlarken cerrahiden sonra yapıldığında ise cerrahiden sonra geriye kalan kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmeyi hedefleyen ilaçlardır. Kemoradyoterapi ilaçlara ek olarak radyoterapi ile ışınların yüksek enerjisinden faydalanarak kanser hücrelerini öldürmeyi hedefler.
Evre 2: Kanser, midenin daha derin tabakalarına ve lenf nodlarına yayılmış durumdadır. Evre 1 tedavisine benzer şekilde evre 2’de de esas tedavi cerrahi öncesi veya sonrası kemoradyoterapi ve cerrahiden oluşur.
Evre 3: Kanser, midenin tüm tabakaları ile beraber yakınında bulunan dalak ve kolon gibi organlara da yayılmıştır. Cerrahi ile tüm mide alınır ve kemoterapi verilir. Ancak bu tedavi kesin olarak kür sağlamasa da hastanın semptomlarını ve ağrılarını hafifletir.
Evre 4: Kanser mideye uzak olan beyin, akciğer, karaciğer gibi organlara da yayılmıştır. Kür sağlamak çok daha zordur amaç semptomları hafifletmektir.
Mide Kanserini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Mide kanserini önlemek için alınabilecek önlemlerden bazıları aşağıda sıralanmıştır:
Sigarayı bırakmak
Mide ülseri varsa tedavi olmak
Liften zengin besinlerle sağlıklı bir şekilde beslenmek
Alkol tüketmemek
Ağrı kesici ilaçlar ve aspirin gibi ilaçları dikkatli bir şekilde kullanmak
Mide ile ilgili rahatsızlıklarınız fazla ise veya dışkıda kan görmek, hızlı bir şekilde kilo vermek gibi ciddi şikayetleriniz varsa mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir.